کودک سه تا ۴ ساله به یک شخصیت کامل کوچک تبدیل می‌شود و دارای گذشته شخصیت و شناخت‌ها و تجربه‌های خود است.با اینکه هنوز امور را به خوبی درک نمی‌کند ولی شروع به یاد گرفتن صبر می‌کند و بر خشم خود مسلط می‌شود.
تواناییهای کودک در زمینه فکری، اجتماعی و واکنش، به طور زیادی پیشرفت می‌کند. برای کسب توانایی تسلط بر واکنش‌های خود پیشرفت می‌کند و حالات عصبانی شدنش کم می‌شود.
به عقیدۀ متخصصان، بازی و ارتباط با نوزادان، به پیشرفت رشد کودک در زمینه‌های مختلف کمک می‌کند. عشق، توجه، نوازش و زمانی که ما برای کودک صرف می‌کنیم، مهمترین بخش فعالیت‌های رشد کودک به شمار می‌آید.
روند رشد کودک در یک سالگی به شکلی است که مطالب جدیدی را کسب می‌کند و مراحل زیادی را طی می‌کند و معلوماتی را به وسیله ی چشمش به دست می‌آورد و با احساساتش اکتشافاتی خواهد کرد.
عامل وراثت و همچنین محیطی که کودک در آن رشد می‌کند تاثیر بسزایی در رشد فکری کودک دارد و با آزمایشهای متعدد مشخص شد که هوش و محیط دوست داشتنی به رشد تواناییهای کودک کمک زیادی می‌کند.
رابطه کمکی بستگی به احساسات واقعی والدین یا مربی دارد. کودک باید مربی یا والدین خویش را به عنوان افرادی درست و قابل اعتماد ببیند، نباید فراموش کرد که یک کلام و گفتار تنها بخشی از جریان ارتباط و تبادل نظر با دیگران است.
ما ضمن اینکه به والدین توصیه می‌کنیم که نظم خانوادگی باید خصوصیات منطقی و مناسبی داشته باشد، در عین حال باید آنان را بر حذر داریم که در هر قدم اهمیت این یا آن روش را برای فرزندان توضیح دهند و با توضیحات و تفسیرات خود آنان را به ستوه بیاورند.
مطالعات روانشناسی ثابت کرده است در مواجهه با دروغگویی فرزندان اولین نکته‌ای که والدین باید در نظر داشته باشند این است که خود تا چه حد نسبت به یکدیگر صداقت و راستگویی داشته‌اند.
