مادر در هفته هجدهم بارداری و توصیه‌های لازم این هفته
با پشت سر گذاشتن هفته هفدهم بارداری و ورود به هفته هجدهم بارداری، یک قدم دیگر به یک اتفاق باشکوه نزدیکتر شده‌اید. کودک دلبند شما به رشد خود در رحم ادامه میدهد و به جنب وجوش و بازیگوشی می‌پردازد! اما تحولات درون بدن شما با چنان سرعتی پیش میروند که ممکن است بدن شما نتواند با همان سرعت با آنها تطابق پیدا کند.
درد کمر و ستون فقرات شما در هفته هجدهم بارداری بیشتر خواهد شد. علت آن، چنانچه در هفته هفدهم بارداری نیز اشاره شد، رشد سریع رحم و بزرگ شدن شکم شما می‌باشد. این تحولات باعث تغییر مرکز ثقل بدن شما خواهند شد و علاوه بر کمر درد ، باعث بروز مشکلاتی در راه رفتن و تعادل شما خواهند شد.
رشد سریع رحم میتواند مداخلاتی هم با گردش خون شما داشته باشد. درصورتیکه به پشت بخوابید، رحم ممکن است به رگهای خونی پشت شکم شما فشار وارد کند و مانع از جریان راحت خون در آنها شود. این اتفاقات ممکن است باعث کاهش فشار خون و یکسری مشکلات دیگر شود. بنابراین لازم است با رعایت شکل صحیح خوابیدن و استفاده از مواد غذایی مورد نیاز بدنتان، دردهای این دوره از بارداری را پشت سر بگذارید.
تغییرات بدن مادر در هفته هجدهم بارداری
زمانی که وارد هفته هجدهم بارداری شوید، تغییر خیلی بزرگی در بدن شما اتفاق نخواهد افتاد. شکم شما به آرامی بزرگتر خواهد شد و خبر بارداری شما را به هر فردی که پیرامون شماست خواهد داد. شما ظاهری پرتر نسبت به قبل از حاملگی خواهید داشت و چیزی در حدود ۳ تا ۶ کیلوگرم وزن اضافه میکنید (میزان اضافه وزن بستگی به ساختار بدنی شما دارد.) اگر احساس کردید که بیش از حد لازم وزن اضافه کرده‌اید هرگز بدون مشورت با پزشک، شروع به پیروی از رژیم‌های غذایی سخت نکنید. اکثر علائم هفته هجدهم بارداری مربوط به فشار وارده بر سیستم گردش خون شما و مسدود شدن جریان خون در یکسری از رگها می‌باشد. شما ممکن است دچار علائم زیر شوید:
- تورم پاها
- تورم دستها
- گرفتگی پاها
- افت فشار خون
- کمر درد
- رگهای واریسی
- خون دماغ شدن
ممکن است خطوط و ترک‌هایی بر روی شکمتان مشاهده کنید که نشان دهنده کشیده شدن پوست شکم شما به دنبال رشد رحم می‌باشد.
با توجه به اینکه شما در یکی از جالب ترین دوره‌های بارداریتان قرار دارید، ممکن است احساس انرژی زیادی داشته باشید و با انگیزه و احساس بیشتری کارهایتان را انجام دهید. الآن وقت مناسبی برای خرید و برنامه ریزی برای بزرگ کردن فرزندتان است. بنابراین قبل از ورود به سه ماهه سوم بارداری، هر کاری که هنوز انجام نداده‌اید را انجام دهید.
اسکن برای تشخیص ناهنجاری‌های در هفته هجدهم بارداری
شما ممکن است در این هفته و گاهی کمی زوتر نسبت به اسکن بررسی ناهنجاری‌های جنینی اقدام نمایید. این اسکن به شما اجازه میدهد تا به شکلی دقیق تر و واضح تر جنین داخل رحم را مشاهده کنید. مسئول سونوگرافی جنین ، جفت و دیگر جزئیاتی که شما را هیجان زده خواهد کرد، به شما نشان خواهد داد. این تجربیات و لحظات را با شریک زندگی خود سهیم شوید و در کنار هم لحظاتی دوست داشتنی خلق کنید.
این را در ذهن داشته باشید که همسرتان نمیتواند به اندازه شما حرکات و وجود کودک را حس کند، بنابراین سهیم شدن این تجربیات با او میتواند بسیار دلچسب باشد.
در این مرحله، شما کودکتان را به وسیله اسکن واضح تر از قبل خواهید دید. شما باید این را بدانید که اسکن تشخیص ناهنجاری‌های جنینی ابزار مناسبی برای تعیین جنسیت جنین نیست و در بسیاری از موارد میتواند باعث گمراهی شما شود.
با اسکن ناهنجاری جنین، پزشکتان میتواند تعیین کند که رشد جنین در چه وضعیتی است. همچنین وضعیت وزن گیری جنین ، رشد و دیگر موارد مهم را در مورد جنین چک میکند. همچنین بررسی میکند که آیا جفت و بند ناف جنین در وضعیت مناسبی قرار دارند یا خیر.
برای اینکه تصاویر اسکن وضوح بیشتری داشته باشند، می‌بایست مثانه شما کاملاً پر باشد. بنابراین باید آب کافی و دیگر مایعات بنوشید و از رفتن به توالت، حتی در موارد اضطراری خودداری کنید.
این اسکن حتی میتواند دوقلو بودن جنین شما را مشخص کند.
اگر در این اسکن ناهنجاری جنینی ، هرگونه ناهنجاری در جنین مشخص شود به شما و همسرتان منتقل میشود تا با همفکری درباره آن تصمیم بگیرید. در این زمان پزشکتان درباره تمام گزینه‌هایی که پیش رو دارید، شما را راهنمایی خواهد کرد. آزمایش غربالگری در سه مهه دوم بارداری نیز در هفته هجدهم بارداری قابل انجام است.
تغییرات جنین در هفته هجدهم بارداری
در هفته هجدهم بارداری، جنین شباهت بیشتری به آدمیزاد پیدا میکند! از این هفته شاهد حالاتی که او با چهره‌اش ایجاد میکند خواهید بود. یک افسانه قدیمی از طریق مادربزرگها نقل میشود که میگوید: این تغییر چهره‌ها و حالات جنین در نوجوانی باز خواهند گشت! البته این افسانه هیچ پشتوانه علمی ندارد.
چشمان بسته او کاملاً به نوری که به شکم شما بتابد، حساس هستند. شما میتوانند عکس العمل جنین نسبت به نور را زمانی ببینید که برای اسکن(سونوگرافی) مراجعه میکنید. در اینجا به برخی از تغییرات جنین در هفته هجدهم بارداری اشاره شده است:
- چهره‌اش با ابرو و مژه حیات و جلوه بیشتری پیدا کرده است.
- اندام او رشد میکند و اکنون با بقیه بدنش به تناسب رسیده است.
- استخوانهای کودک شما سخت میشود (تا قبل از این نرم بودند).
- استخوان گوش داخلی او سخت شده و شنوایی‌اش بهبود یافته است. او به صداها، بیش از قبل پاسخ خواهد داد.
- او میتواند انگشتان کوچکش را مشت کند و همچنین دستانش را به هم بزند.
- ارتباط بین اعصاب و عضلات در حال شکل‌گیری است و حرکاتش شکل بهتری می‌گیرند.
- یک لایه چربی که به نام میلین شناخته میشود، اعصاب را می‌پوشاند. به طوریکه آنها قادر خواهند بود پیامهایی را از مغز به بدن خود و بالعکس منتقل کنند.
- ریه‌هایش کاملاً تکامل یافته است، اما اکسیژن مورد نیاز او هنوز هم از طریق جفت تأمین میشود.
- سرعت رشد او آهسته میشود.
- او گاهی معلق میزند.
- او میتواند پاهایش را خم کند، سایر اندام‌هایش را حرکت بدهد و در رحم جنب وجوش کند.
- اگر جنین شما دختر باشد، در حال حاضر لوله‌های فالوپ و تخمدانش در جای مناسب خود قرار گرفته‌اند.
اندازه جنین در هفته هجدهم بارداری
طول جنین در هفته هجدهم بارداری حدود ۵/۱۲ تا ۱۴ سانتیمتر می‌باشد. همچنین به طور تقریبی تا پایان هفته هجدهم بارداری ۱۵۰ گرم نیز وزن دارد. با وجود کوچک بودنش نسبت به فضای بیرون از رحم، ولی آنقدر بزرگ شده است که با حرکاتش در داخل رحم شما را کلافه کند!
تغییرات اندام تناسلی جنین در هفته هجدهم بارداری
در ابتدا ساختارهای داخلی و خارجی اندام تناسلی نوزاد شما بسته به اینکه پسر باشد یا دختر شکل می‌گیرد. با گذشت زمان اندامهای جنسی شروع به تکامل بیشتر میکنند و تغییرات زیر میتوانند با بلوغ جنین اتفاق بیفتند:
- گنادها : غدد جنسی در نوزادان دختر به تخمدان و در نوزادان پسر به بیضه تبدیل می‌شوند.
- فالوس : آنها در نوزادان دختر به مهبل و در نوزادان پسر به آلت تناسلی مردانه تبدیل میشود.
- چینهای جنسی : در نوزادان پس به کیسه بیضه و در نوزادان دختر به واژن تبدیل میشود.
این تغییرات به شدت به حضور هورمون تستوسترون در جنین بستگی دارد. اگر ژن کروموزوم Y در جنین وجود داشته باشد، هورمون جنسی مردانه ترشح میشود. این هورمون در توسعه اندامهای جنسی مرد کمک میکند. در غیاب تستوسترون، نوزاد به طور پیش فرض دختر محسوب خواهد شد.
تشخیص جنسیت جنین در هفته هجدهم بارداری
اگر شما هم از آن دسته از والدینی هستید که نمی‌توانید برای تعیین جنسیت فرزندتان بیش از این صبر کنید، هفته ۱۶ تا ۱۸ بارداری زمان مناسبی است تا با اطمینان بیشتری جنسیت جنین را تعیین کنید. تقریباً از هفته ششم بارداری یک جوانه کوچک که به عنوان لوله تناسلی شناخته میشود، شکل می‌گیرد. در این مرحله شما نمی‌توانید اندام جنسی دختر را از پسر تشخیص دهید. این تغییرات تا هفته نهم بارداری ادامه خواهند یافت. زمانی که شما به نیمه‌های بارداری رسیدید، اندام جنسی کاملاً در کودکتان شکل می‌گیرد. در برخی از کشورها مانند هندوستان، تعیین جنسیت جنین در دوران بارداری ممنوع است. این کار برای جلوگیری از کشتن فرزندان دختر در دوران بارداری صورت می‌گیرد.
نکات مراقبتی در هفته هجدهم بارداری
در هفته هجدهم بارداری، ادرار مکرر ممکن است شما را آزار دهد. قبل از دراز کشیدن و یا نشستن در مقابل تلویزیون به توالت بروید. همچنین شما ممکن است دچار گرفتگی پا و یا درد اندامهای تحتانی خود شوید. به جای استفاده از دارو، از نکات طبیعی زیر پیروی کنید:
- پاهای خود را تا آنجا که ممکن است بالا نگهدارید.
- غذای حاوی کلسیم و فسفر را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
- با حرکت دادن پاهای خود به گردش خون بهتر در سایر اندام‌ها کمک کنید.
- زمانی که برای مدت طولانی نشسته‌اید، پاهای خود را جمع نکنید.
- کفش یا دمپایی که برای پاهای شما مناسب است، استفاده کنید.
کمر درد یکی دیگر از ناراحتی‌های شما در طول حاملگی و در هفته هجدهم بارداری است. رحم در حال رشد، افزایش سایز سینه‌ها و تغییراتی که در راه رفتن شما ایجاد می‌گردد، همگی میتوانند منجر به کمر درد شما شوند. برای کاهش این ناراحتی، اقدامات پیشگیرانه زیر را انجام دهید:
- از نشستن یا خوابیدن در وضعیت نامناسب خودداری کنید.
- روی صندلی‌هایی بنشینید که به خوبی از کمر شما حمایت کنند.
- از لباس زیری استفاده کنید که بتواند وزن اضافی سینههای شما را حمایت کند.
- هنگام خواب از تعداد بالش بیشتری استفاده کنید تا بتوانید خواب راحت تری داشته باشید.
- از کفشهای پاشنه بلند استفاده نکنید.
در ادامه توصیه‌هایی برای داشتن یک رژیم غذایی سالم و پیشگیریکننده از مشکلاتی مانند سوزش سر دل و یبوست در دوران بارداری آورده شده است:
- چای بابونه بنوشید.
- در رژیم غذایی خود فیبر کافی مصرف کنید.
- مقدار زیادی آب بنوشید.
- پس از هر وعده غذایی روزانه از سیب تازه و نعناع، استفاده کنید؛ زیرا سوزش سر دل را کاهش میدهد.
- از وعده‌های غذایی چرب یا سنگین اجتناب کنید.
- از وعده‌های غذایی کوچک استفاده کنید.
- مصرف شکر، پنیر، قهوه، روغن و الکل را کنار بگذارید و یا کاهش دهید.
- موقعیت خواب خود را عوض کنید.
یک فعالیت جالب برای هفته هجدهم بارداری ، گرفتن عکس مربوط به اسکن جنین از اپراتور سونوگرافی و نگه داری آن در یک آلبوم می‌باشد. در سالهای بعد این عکس به یک گنج مبدل خواهد شد.
